ΜΑΡΤΙΟΣ: Μνήμη Γρηγόρη Αυξεντίου - Ευαγόρα Παλληκαρίδη

Ἦλθαν καί φέτος τόν Μάρτη οἱ ἡμέρες μνήμης τῆς θυσίας τοῦ Γρηγόρη Αὐξεντίου (3 Μαρτίου) καί τοῦ Εὐαγόρα Παλληκαρίδη (13 Μαρτίου). Κι’ ἔχουμε ὅλοι οἱ Ἕλληνες καί στή Μητροπολιτική Ἑλλάδα καί στήν Κύπρο, τοῦτες τίς μέρες, περισσότερο ἀνάγκη νά θυμόμαστε αὐτούς τούς ἥρωες τοῦ ἐλληνικοῦ ἔπους τῆς Κύπρου 1955 -59. Ἔχουμε ἀνάγκη σήμερα ν’ ἀναβαπτιστοῦμε στό ἡρωικό πνεῦμα καί στή θυσία τῶν παλληκαριῶν τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ ἀγώνα 55-59. Στόν ἀγώνα ἐκείνων ὅπως ὁ Αὐξεντίου, ὁ «Ζῆδρος», ὁ «Μάστρος», ὁ «Αἴας», ὁ «Ἀρης», ὅπως ὁ Παλληκαρίδης ὁ ἥρωας ποιητής. Στόν ἀγώνα καί τή θυσία ἐκείνων πού τή λευτεριά τήν εἶχαν μέσα τους. Τήν εἶχαν στό ὑποσυνείδητό τους καί τήν τίμησαν μέ τό αἷμα τους καί τήν κατάλληλη στιγμή, ὅταν τούς κάλεσε ἡ πατρίδα ἦταν παρόντες.

Εἶναι χαρακτηριστικά τά λόγια πού ἔγραφε ὁ Γρ. Αὐξεντίου στή μητέρα του ὅταν ἔφευγε γιά σπουδές στήν Ἑλλάδα τό 1949:
«Μή φοβᾶσαι μητέρα πού ἔφυγα ἀπό τήν ἀγκαλιά σου, γιατί τώρα βρίσκομαι στήν ἀγκαλιά τῆς Ἑλλάδας, τῆς πιό στοργικῆς μάνας τοῦ κόσμου, πού εἶναι ὑλικά φτωχή ἀλλά ψυχικά εἶναι ἡ πλουσιότερη μάνα ὅλου τοῦ κόσμου».
Αὐτά τά λόγια μποροῦν καί σήμερα νά λειτουργήσουν ὡς δίδαγμα γιά μᾶς, περισσότερο ὅμως γιά τά παιδιά μας. Μποροῦν νά λειτουργήσουν ὡς ἔναυσμα καί πρόκληση γιά μιά γνήσια, μετρημένη καί ἁπλή ζωή.
Οἱ πράξεις καί ἡ θυσία καί τοῦ Εὐαγόρα Παλληκαρίδη καί τοῦ Γρηγόρη Αὐξεντίου καί οἱ ξεχωριστές μορφές τους καί σήμερα σέ καιρούς δύσκολους καί σέ ὥρες κρίσιμων ἀποφάσεων καί λεπτῶν χειρισμῶν μποροῦν νά ἐμψυχώσουν, νά ἐνδυναμώσουν, νά διδάξουν καί νά θέσουν ὅλους μας μπροστά στίς εὐθύνες μας, κυρίως ἐκείνους οἱ ὁποῖοι κυβερνοῦν τούς λαούς. Τά ἡρωικά αὐτά παλληκάρια δείχνουν τό δρόμο τῆς ἀρετῆς, ἐκεῖνον πού θἄπρεπε ν’ ἀκολουθοῦν ἐκεῖνοι πού θέλουν νά κυβερνοῦν λαούς ὥστε ν’ ἀποτελοῦν πρότυπα ζωῆς, νά εἶναι πρότυπα ἐσωτερικῆς πνευματικῆς προόδου, νά τιμοῦν ὄχι μόνο τήν ἱστορία ἀλλά καί τήν κοινωνία.

Οἱ δύο μορφές ἐλευθερίας, τόσο ἡ ἐσωτερική, ἡ προσωπική ἐλευθερία, ὅσο καί ἡ ἐθνική καί κοινωνική μόνο μέ σκληρούς ἀγῶνες κερδίζονται. Τέτοιοι ὅμως ἀγῶνες κερδίζονται ἀπό κείνους πού ζοῦν ἔντονα τήν ἐσωτερική, μυστική ἐλευθερία, πού ζοῦν μιά ζωή σύμφωνη μέ ἀρχές, πού ζοῦν μέ συνέπεια πρός τίς ὑποσχέσεις πού ἔχουν δώσει στόν ἑαυτό τους, στούς ἄλλους, στήν πατρίδα. Μιά τέτοια στάση ζωῆς ὅμως ἀπαιτεῖ μιά σαφή, διαμορφωμένη πίστη σέ ἀξίες διαχρονικές, αἰώνιες, ἀπαιτεῖ σταθερές ἀντιλήψεις. Ἡ σταθερότητα καί ἡ συνέπεια λύνουν τά δεσμά τῆς ὕπαρξης, καταργοῦν τό ὁδυνηρό μαρτύριο τῆς ἀνακολουθίας καί ἐξαφανίζουν τή γελοιοποίηση πού ὑφίσταται ὁ ἀσυνεπής ἄνθρωπος πρός τούς ἄλλους καί κυρίως πρός τόν ἑαυτό του.

Σύμφωνα μέ μιά γενικότερη θεώρηση τῆς ζωῆς σέ κάθε δεδομένη ἱστορική στιγμή ὑπάρχει μιά γενηά πού θριαμβεύει. Τό ἐρώτημα εἶναι πώς θριαμβεύει. Τήν ἀπάντηση ἴσως τήν πάρουμε ἀπό τούς ἥρωες πού τιμοῦμε στίς 3 καί στίς 13 τοῦ Μαρτίου. Ἀπό τόν Εὐαγόρα Παλληκαρίδη καί τόν Γρηγόρη Αύξεντίου, στή θυσία καί τῶν ἡρωισμό τῶν ὁποίων γονατίζουμε μέ δέος καί συγκίνηση. Ἀποτίουμε νοερά φόρο τιμῆς στό λιτό κρησφύγετο τοῦ Μαχαιρᾶ καί στεκόμαστε μέ ἐθνική ὑπερηφάνεια μπροστά στό σχοινί τῆς ἀγχόνης τοῦ Εὐαγόρα. Δέν εἶν’ εὔκολο ν’ ἀγνοήσει κανείς τήν ἱστορία.