Μία πρόταση για τα ταραγμένα Βαλκάνια

Κωνσταντίνος Χολέβας
Πολιτικός Επιστήμων
Οι Σέρβοι που σήμερα αποτελούν μειονότητα στο πάλαι ποτέ σερβικό Κοσσυφοπέδιο- Κόσσοβο ανακοίνωσαν ότι στα μέσα Φεβρουαρίου 2012 θα διοργανώσουν δημοψήφισμα με αίτημα την αυτονόμηση της περιοχής Μητρόβιτσα από το υπόλοιπο «κράτος» του Κοσσόβου. Οι λίγοι Σέρβοι που απέμειναν στην ιστορική κοιτίδα της Σερβικής Ορθοδόξου Εκκλησίας ζουν αποκλεισμένοι σ’ αυτόν τον θύλακα και δεν επικοινωνούν με την αλβανική πλειοψηφία, η οποία ελέγχει το Κόσσοβο. Ενδιαφέρουσα είναι και η είδηση που έρχεται από το κράτος των Σκοπίων. Το αλβανικό κόμμα DPA ανακοίνωσε ότι πρέπει η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ να αλλάξει το συνταγματικό όνομα του κράτους για να επιτευχθεί συμφωνία με την Ελλάδα. Οι Αλβανοί αποτελούν το 30% του πληθυσμού των Σκοπίων και έχουν ουσιαστικά, αλλά όχι τυπικά, αυτονομηθεί στις δυτικές περιοχές ( Τέτοβο, Ντέμπαρ, Στρούγκα κ.λπ). Συνήθως οι θέσεις τους στο ζήτημα του ονόματος προσεγγίζουν μάλλον τις ελληνικές απόψεις παρά αυτές του Γκρούεφσκι.
Υπό το φως αυτών των εξελίξεων και λαμβάνοντας υπ’ όψιν και άλλες ρευστές καταστάσεις στη Βαλκανική μας Χερσόνησο κρίνω σκόπιμο να επισημάνω τρεις περιφερειακές μορφές Αυτονομίας, οι οποίες μπορούν να δώσουν λύση στα σημερινά προβλήματα και να εκτονώσουν ειρηνικά τις δυναμικές διεκδικήσεις συγκεκριμένων εθνικών κοινοτήτων. Ξεκαθαρίζω ότι όταν μιλώ για Αυτονομία εννοώ Ευρεία Τοπική, Εκπαιδευτική, Αστυνομική και Οικονομική Αυτοδιοίκηση χωρίς να αλλάζουν ή να κινδυνεύουν τα υφιστάμενα σύνορα. Πιστεύω ότι η γνωμοδότηση του Δικαστηρίου Διεθνούς Δικαίου υπέρ του ανεξαρτήτου Κοσσόβου (2010) είναι λαναθασμένη, γι’ αυτό αξίζει να αναζητήσουμε εξισορροπητικές λύσεις, όπως οι τρεις Αυτονομίες τις οποίες προτείνω.

Πρώτον. Αυτονομία των Σέρβων του Κοσσόβου.
Η Ελλάς, η Κύπρος, η Ρωσία, η Ισπανία και πολλές άλλες χώρες (ακόμη και μουσουλμανικές όπως το Αζερμπαϊτζάν) καλά κάνουν και δεν αναγνωρίζουν το Κόσσοβο ως ξεχωριστό κράτος, διότι η κάθε χώρα οφείλει να σκέπτεται τις πρακτικές συνέπειες στα δικά της εθνικά θέματα ( κατεχόμενη Κύπρος, Καταλωνία, Μουσουλμάνοι του Καυκάσου κ.λπ). Από τη στιγμή, όμως, που άλλες και μάλιστα ισχυρές χώρες , όπως οι ΗΠΑ, αναγνωρίζουν το Κόσσοβο, πρέπει όλοι να συμβάλλουμε στη αναζήτηση λύσεων για την επιβίωση της Σερβικής Ορθόδοξης μειονότητας στην περιοχή. Οι βομβαρδισμοί του 1999 έγιναν με στόχο δήθεν το πολυεθνικό Κοσσυφοπέδιο και κατέληξαν σε ένα μονοεθνικό αλβανικό προτεκτοράτο, όπου οι περισσότεροι Σέρβοι έχουν φύγει και οι λίγοι εναπομείναντες έχουν περιορισθεί στον βόρειο θύλακα, όπως προανέφερα. Η μόνη λύση για να επιβιώσουν και να μην αισθάνονται διωκόμενοι είναι να αποκτήσουν μία μορφή Αυτονομίας με δικό τους τοπικό Κοινοβούλιο, άνεση επικοινωνίας με την μητέρα Σερβία, εκκλησιαστικούς και εκπαιδευτικούς θεσμούς στο πλαίσιο της εθνικής τους παράδοσης, χωρίς παράλληλα να εμποδίζεται η συμμετοχή τους στους ευρύτερους θεσμούς του Κοσσόβου, εάν θέλουν και στον βαθμό που αυτή είναι εφικτή. Η Αυτόνομη αυτή περιοχή θα προστατεύεται από τον ΟΗΕ και την Ευρ. Ένωση ενώ ταυτόχρονα η ΟΥΝΕΣΚΟ θα πρέπει να προστατεύσει πιο αποτελεσματικά τους Ορθοδόξους Ναούς και τα σερβικά μοναστήρια που μένουν εκτός της Αυτόνομης περιοχής και έχουν ήδη δεχθεί επιθέσεις από Αλβανούς κατά τα τελευταία 13 χρόνια.
Δεύτερον. Αυτονομία των Αλβανών εντός των ορίων της ΦΥΡΟΜ.
Από το 2001, όταν οι Αλβανοί των Σκοπίων πήραν τα όπλα, μέχρι και σήμερα η περίφημη Συμφωνία της Αχρίδος αποτελεί πεδίο αντεγκλήσεων και αμφισβητήσεων μεταξύ των Σλάβων (ψευδομακεδόνων) και των Αλβανών. Οι Αλβανοί έχουν αναθαρρήσει μετά την αμερικανική υποστήριξη στη απόσχιση του Κοσσόβου και οραματίζονται τη απόσχισή τους από τη ΦΥΡΟΜ και την ένωσή τους με τους ομοεθνείς τους, οι οποίοι ελέγχουν το Κόσσοβο. Η Μεγάλη Αλβανία έχει μετονομασθεί πιο διπλωματικά σε Φυσική Αλβανία, ενώ τα όπλα της εξεγέρσεως του 2001 παραμένουν σε κρύπτες για το ... επόμενο βήμα. Η μόνη λύση τουλάχιστον για το προσεχές μέλλον είναι η σαφής Αυτονομία των περιοχών με αλβανική πλειοψηφία εντός των ορίων του κράτους της ΦΥΡΟΜ. Έτσι το κράτος αυτό θα χάσει τον χαρακτήρα του μονοεθνικού «μακεδονικού», όπως προβάλλεται σήμερα. Επομένως θα είναι ευκολότερο να προβάλλει η Ελλάς τα επιχειρήματά της για το ζήτημα του ονόματος. Ένα δι-εθνικό ή ορθότερα πολυ-εθνικό κράτος δεν μπορεί να λάβει το όνομα που εκφράζει μία μόνον εθνότητα. «Μακεδόνες» αυτοαποκαλούνται οι Σλάβοι της ΦΥΡΟΜ. Οι Αλβανοί ήδη έχουν προτείνει το όνομα Δαρδανία που εξυπηρετεί και την Ελλάδα.
Τρίτον. Αυτονομία των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών εντός αλβανικών συνόρων.
Όλα τα κόμματα που κυβέρνησαν την Αλβανία από το 1990 μέχρι σήμερα απαιτούν από την Ελλάδα να συντηρεί πολυάριθμους Αλβανούς μετανάστες, αλλά ασκούν πολιτική γενοκτονίας «χαμηλών τόνων» κατά του αυτόχθονος Ελληνισμού. Αν δεν αποκτήσει μία μορφή Αυτονομίας η Β. Ήπειρος ο εκεί Ελληνισμός θα σβήσει τελείως. Μόνο με τη λύση της Αυτονομίας θα εξασφαλίσει εκπαιδευτικά, περιουσιακά και εκκλησιαστικά δικαιώματα και δίκαιη αστυνόμευση. Επιπλέον θα δημιουργηθεί μία ζώνη επενδύσεων με βοήθεια από την Ελλάδα για να επιστρέψουν πολλοί Βορειοηπειρώτες που εργάζονται σήμερα στον Ελλαδικό χώρο. Δυστυχώς οι αλβανικές ηγεσίες ενισχύουν τον ανθελληνισμό και πυροδοτούν την προπαγάνδα των Τσάμηδων (απογόνων των εγκληματιών πολέμου του 1941-44). Ας τούς θυμίσουμε την Αυτονομία, την οποία προβλέπει το Πρωτόκολλο της Κερκύρας του 1914, το οποίο υπέγραψε τότε και η Αλβανία!