17 Σεπ 2010

Τα εννιά κακά της Παιδείας μας

Καθηγ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗΣ

Ασχολούμενος πολλά χρόνια με την Παιδεία μας σε όλες τις βαθμίδες, τελευταία δε- λόγω τού Εθνικού Διαλόγου- περισσότερο εντατικά και σε μεγαλύτερη έκταση και βάθος, διαπιστώνω- όχι για πρώτη φορά ούτε καν πρώτος- ορισμένες έκδηλες αδυναμίες, που αν δεν αρθούν δεν θα μπορέσει ποτέ να ορθοποδήσει η Εκπαίδευσή μας. Θα αναφερθώ επιγραμματικά σ΄ αυτές, σε ό,τι θα μπορούσε να ονομασθεί «τα εννιά κακά τής Παιδείας μας», αφήνοντας για επόμενο κείμενό μου τους τρόπους αντιμετώπισής τους.

1 Εχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δεν αξιολογείται! Δεν γνωρίζουμε δηλαδή με υπεύθυνο, επιστημονικό, συστηματικό και επαναλαμβανόμενο τρόπο τις αδυναμίες και τις δυνάμεις τού συστήματος με το οποίο μορφώνουμε τα παιδιά μας. Ετσι δεν μπορούμε να παρεμβαίνουμε διορθωτικά και να το βελτιώνουμε. Λειτουργούμε, κατά κανόνα, εμπειρικά. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα βαδίζει από χρόνια σχεδόν με αυτόματο πιλότο!

2. Εχουμε τους εκπαιδευτικούς μας ανεπαρκώς καταρτιζομένους στα Πανεπιστήμιά μας και σπανίως επιμορφούμενους στην Εκπαίδευση. Δεν τους ετοιμάζουμε δηλαδή όσο και όπως πρέπει για εκπαιδευτικούς στα πανεπιστήμιά μας κι αφού μπουν στην Εκπαίδευση δεν υπάρχει τακτική, περιοδική, υποχρεωτική επιμόρφωση, κατάλληλα οργανωμένη και με παροχή κινήτρων. Ακατάρτιστος και ανεπιμόρφωτος εκπαιδευτικός (σε συνδυασμό με τις αδυναμίες τού εκπαιδευτικού μας συστήματος) δεν εγγυάται καμιά ποιότητα στην Παιδεία μας...

3. Εχουμε μια Τεχνική- Επαγγελματική Εκπαίδευση εκπαιδευτικά και κοινωνικά απαξιωμένη. Φαίνεται σαν να τη θεωρούμε κατάλληλη μόνο για παιδιά ενός κατώτερου Θεού! Αποτέλεσμα: η συσσώρευση υποψηφίων για σπουδές στα Πανεπιστήμια και, κατ΄ επέκταση, οι στρατιές ανέργων, υποαπασχολουμένων και υπαμειβομένων πτυχιούχων.

4. Εχουμε «πετύχει» μια γενικότερη κοινωνική απαξίωση τού δασκάλου. Η ελληνική κοινωνία δεν εμπιστεύεται τον δάσκαλο, όπως άλλωστε δεν εμπιστεύεται τον δικαστή, τον παπά, τον γιατρό, τον δημόσιο υπάλληλο κ.ά. Η αναξιοπιστία αυτή οδηγεί στην αναζήτηση όλο και περισσότερων δικλίδων ασφαλείας. Ετσι φτάσαμε σ΄ ένα αδιάβλητο μεν αλλά αναξιόπιστο και απάνθρωπο σύστημα εξετάσεων για τα πανεπιστήμια που από τη μια υπονόμευσε την έγκυρη φυσική αξιολόγηση τού μαθητή από τους δασκάλους του μέσα στο σχολείο κι από την άλλη μετέτρεψε το Λύκειο σε φροντιστήριο, χωρίς μάλιστα να εμπιστεύεται τη δουλειά που γίνεται σ΄ αυτό.

5. Εχουμε το φροντιστήριο να παίζει τον ρόλο τού Λυκείου και, στην πράξη, να υποκαθιστά το Σχολείο σε βαρύτητα, αξιοπιστία και φοίτηση. Από τη στιγμή που μια καίρια αυτοτελή μορφωτική βαθμίδα που ήταν το Λύκειο τη μετατρέψαμε σε προπαρασκευαστικό για τα Πανεπιστήμια σχολείο (χωρίς όμως να μετράει η φοίτηση και η επίδοση των μαθητών σ΄ αυτό!..), στρέψαμε τους μαθητές σ΄ ένα άλλο προπαρασκευαστικό «σχολείο», το φροντιστήριο, το οποίο- με όρους ιδιωτικής οικονομίας- λειτουργεί καλύτερα από το δημόσιο σχολείο και κατάφερε μάλιστα να γίνει και θεσμός!

6. Εχουμε ένα ξεπερασμένο εκπαιδευτικό σύστημα σχολείου, το οποίο απωθεί τους μαθητές (σχετική έρευνα έχει δείξει ότι οι μαθητές μας αισθάνονται αδιαφορία, καταπίεση, πλήξη έως απογοήτευση από το σχολείο!). Δεν αγαπούν οι μαθητές μας το σχολείο ούτε θέλουν να βρίσκονται σ΄ αυτό, γιατί πιστεύουν ότι όπως λειτουργεί δεν τους προσφέρει τίποτε ενδιαφέρον και σημαντικό για τη ζωή τους.

7. Εχουμεμεγάλες εκπαιδευτικές ανισότητες στη σχολική μας εκπαίδευση. Σχολεία χωρίς ή με εναλλασσόμενους δασκάλους, με εξαιρετικά ανόμοιες και αβοήθητες μαθητικές ομάδες, σχολεία διοικητικώς ανοργάνωτα και εκπαιδευτικώς ανυποστήρικτα. Σχολεία στο έλεος τού Θεού που λειτουργούν με τον πατριωτισμό κάποιων δασκάλων.

8. Εχουμε μια Πολιτεία που διαχρονικά στην Παιδεία και στον πολιτισμό δεν δίνει καμιά προτεραιότητα, όπως φαίνεται και από τα οικονομικά μεγέθη που διαθέτει στον Προϋπολογισμό. Παιδεία και πολιτισμός όχι μόνο έχουν διαχωρισθεί στη συνείδησή μας, αλλά έχουν υποβαθμισθεί θεσμικά, οικονομικά και κοινωνικά, με αποτέλεσμα να έχουν συσσωρευθεί με τον καιρό όγκοι προβλημάτων, τα οποία έχουν τελικά καταστεί και δυσεπίλυτα.

9. Εχουμε μια Παιδεία που, σε πολιτικό-κομματικό επίπεδο, είναι «πεδίο συγκρούσεων» αντί να αποτελεί «πεδίο συγκλίσεων». Σε όλες τις προηγμένες χώρες, αν υπάρχει ένα πεδίο που προχωρεί με σύγκλιση απόψεων, με συμπληρωματικότητα και με αμοιβαίες υποχωρήσεις, είναι η Παιδεία. Στη χώρα μας αποτελεί αντιθέτως πεδίο τεχνητού και αδικαιολόγητου κομματικού ανταγωνισμού, με
ανυπολόγιστο κόστος για την ανάπτυξη τού τόπου σε όλα τα επίπεδα (κοινωνικό, οικονομικό, εθνικό).

Οι στρεβλώσεις, που πολύ αδρομερώς περιέγραψα, έχουν τόσο εδραιωθεί στη συνείδηση τού κόσμου, ώστε όταν μιλάς για μια δραστική συνολική αντιμετώπισή τους, σε κοιτούν ανήσυχα, ενίοτε τρομαγμένα, άλλοτε δύσπιστα, συχνά συγκαταβατικά, συμφωνώντας ωστόσο όλοι ανεξαιρέτως- να το πούμε κι αυτό- ότι είναι ανάγκη να γίνουν. Ενοχλεί ίσως όλους μας το ξεβόλεμα... Αλλά έχουμε άλλη διέξοδο ή άλλα περιθώρια;

Ο κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης είναι καθηγητής της Γλωσσολογίας, πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, τέως πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΗΓΗ: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=6&artid=277062&dt=05/07/2009

6 Σεπ 2010

ΑΠΟ ΤΑ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΑΝΑ ΤΟΥ 1955 ΣΤΟΝ ΝΕΟ ΟΘΩΜΑΝΙΣΜΟ ΤΟΥ 2010

Κωνσταντῖνος Χολέβας
Πολιτικός Ἐπιστήμων
Τά τραγικά γεγονότα τῆς 6ης καί 7ης Σεπτεμβρίου 1955, ἀπό τά ὁποῖα ξεκίνησε ὁ ξεριζωμός καί ἡ συρρίκνωση τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, δέν ἦσαν ἕνα τυχαῖο καί μεμονωμένο γεγονός. Ἦταν αποτέλεσμα μακροχρονίου σχεδιασμοῦ, τόν ὁποῖο τηρεῖ ἀπαρέγκλιτα τό τουρκικό κράτος στά ἐθνικά του θέματα, παρά τή συνεχῆ ἐναλλαγή κυβερνήσεων. Ἀπό τό 1914, ὅταν ἄρχισε ἡ γενοκτονία τῶν Μικρασιατῶν, καί μέ ἀποκορύφωμα τό 1919, ὅταν ἄρχισε ἡ γενοκτονία 350.000 Ἑλλήνων Ποντίων, μέχρι καί σήμερα ἡ πολιτική τοῦ τουρκικοῦ ἐθνικισμοῦ ἔχει δύο σταθερούς ἄξονες: α) Τή δημιουργία ὁμοιογενοῦς ἐθνικοῦ κράτους μέ τήν ἐξόντωση ἤ ἐκδίωξη τῶν Χριστιανικῶν μειονοτήτων (Ἑλλήνων, Ἀρμενίων, Ἀσσυρίων κἄ.). β) Τήν ἐπέκταση τῆς στρατιωτικῆς, οίκονομικῆς καί πολιτικῆς ἐπιρροῆς τῆς Τουρκίας πρός ὅλες τίς κατευθύνσεις καί κυρίως πρός τόν ἐδαφικό χῶρο τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ἡ εἰσβολή τοῦ Ἀττίλα στήν Κύπρο τό 1974. Στήν ἐπίτευξη τῶν τουρκικῶν στόχων δυστυχῶς ἔχει βοηθήσει κατά καιρούς ἡ ἀφέλεια, ἡ ἱστορική ἀμνησία καί ἡ ἐσφαλμένη κρίση τῆς ἑλληνικῆς πλευρᾶς. Κάθε ὑποχώρησή μας δέν ἐκλαμβάνεται ἀπό τήν Ἄγκυρα ὡς φιλική σχέση μεταξύ γειτόνων, ἀλλά ὡς ἔνδειξη ἀδυναμίας. Ἡ Τουρκία εἴτε ὡς Ὀθωμανική εἴτε ὡς Νεοτουρκική εἴτε ὡς Κεμαλική εἴτε ὡς Νεο-οθωμανική τῆς σημερινῆς περιόδου ἀποθρασύνεται κάθε φορά πού οἱ ἁρμόδιοι γιά τίς τύχες τοῦ Ἑλληνισμοῦ δείχνουν ἀδυναμία καί ὑποχωρητικότητα. Αὐτό μᾶς δείχνει καί ἡ προϊστορία τῶν Σεπτεμβριανῶν τοῦ 1955.
Θυμίζω τά ἱστορικά γεγονότα:
  • Κατά τήν περίοδο 1928-1932 ὁ Ἐλ. Βενιζέλος καλλιέργησε τήν ἑλληνοτουρκική φιλία μέ τόν Κεμάλ Ἀτατούρκ. Ἡ ἀνταμοιβή μας ἦταν τό «βαρλίκ βεργκισί». Δηλαδή κατά τή διάρκεια τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οἱ πολυάριθμοι Ἕλληνες τῆς Πόλης φορολογήθηκαν ὑπέρογκα καί ἄδικα.Ὅποιος δέν μποροῦσε νά πληρώσει ἀπεστέλλετο σέ κάτεργα γιά καταναγκαστικά ἔργα καί πολλοί πέθαναν ἀπό τίς κακουχίες.
  • Τό 1952 ἡ Ἑλλάς σέ ἔνδειξη φιλίας πρός τούς γείτονες ἐπέτρεψε τή λειτουργία τουρκόφωνου Γυμνασίου στή Θράκη μέ τό ὄνομα τοῦ Τούρκου Προέδρου τῆς Δημοκρατίας Τζελάλ Μπαγιάρ καί –κακῶς ὡς ἀπεδείχθη- ἀνάγκασε ὅλους τούς Μουσουλμάνους τῆς Δυτικῆς Θράκης νά μαθαίνουν τήν τουρκική γλῶσσα. Ἡ ἀνταμοιβή μας ἦταν τά Σεπτεμβριανά τοῦ 1955. Ἡ ἱστορία ἔχει καί συνέχεια.
  • Τό 1999, μετά τόν φονικό σεισμό στήν Κωνσταντινούπολη, ὁ λαός μας ἐπέδειξε τή χριστιανική ἀλληλεγγύη του καί κάποιοι ὑπεριασιόδοξοι καλλιέργησαν τήν λεγόμενη «διπλωματία τῶν σεισμῶν» μέ τήν ἐλπίδα νά ἐπιτύχουν βελτίωση τῶν σχέσεων. Ἡ ἀνταμοιβή μας ἦλθε στά ἀμέσως ἑπόμενα χρόνια μέ τίς συνεχεῖς ἀμφισβητήσεις τῶν ἐδαφικῶν, θαλασσίων καί ἐναερίων δικαίων μας, μέ προκλήσεις στή Δ. Θράκη, μέ τήν προβολή τῆς θεωρίας τῶν δύο κρατῶν στήν Κύπρο καί μέ τόν Νέο Ὀθωμανισμό τῶν κ.κ.Ἐρντογάν καί Νταβούτογλου.
Κάτι πού πρέπει πάντα νά προσέχουμε εἶναι ἡ συνήθης τουρκική τακτική τῆς «προβοκάτσιας», δηλαδή τῶν σκηνοθετημένων ἐπεισοδίων. Τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1955 ὅλα ἄρχισαν ὅταν ἐξερράγη μία βόμβα στόν αὐλόγυρο τοῦ Τουρκικοῦ Προξενείου στή Θεσσαλονίκη, τό ὁποῖο θεωρεῖται ὡς ἡ οἰκία πού γεννήθηκε ὁ Κεμάλ Ἀτατούρκ. Σέ ἐλάχιστες ὧρες οἱ ἐφημερίδες στήν Κωνσταντινούπολη κυκλοφόρησαν μέ πηχυαίους τίτλους, ἄρα κάποιος τούς εἶχε προειδοποιήσει. Ὁ ὄχλος ἐφοδιάσθηκε μέ ὁμοιόμορφους ξύλινους λοστούς, ἄρα κάποιο συντονιστικό κέντρο ὐπῆρχε πίσω ἀπό τό σπάσιμο τῶν ἑλληνικῶν καταστημάτων, τους βιασμούς και τή θανάτωση τοῦ μοναχοῦ Χρυσάνθου. Ὅπως ἀπεδείχθη τή βόμβα τήν εἶχε βάλει σκοπίμως ἕνας ὑπάλληλος τοῦ Τουρκικοῦ Προξενείου, ὁ ὁποῖος μετά ἀπό λίγες δεκαετίες ἀνταμείφθηκε μέ τή θέση τοῦ Νομάρχη στήν Τουρκία! Ἡ μέθοδος τῆς σκηνοθεσίας ἐπανελήφθη καί τόν Ἰανουάριο τοῦ 1996, ὅταν ἡ δῆθεν τυχαία προσάραξη ἑνός τουρκικοῦ φορτηγοῦ πλοίου ὁδήγησε στήν κρίση τῶν Ἰμίων. Ἡ τουρκική ἐξωτερική πολιτική χρησιμοποιεῖ ὁρισμένες σταθερές μεθόδους, γι’αὐτό καλό εἶναι νά μελετοῦμε τήν ἄλλη πλευρά καί νά προλαμβάνουμε ὅσα μποροῦμε.
Ὡς Χριστιανοί Ὀρθόδοξοι καί δημοκρατικοί πολίτες δέν ἔχουμε μίσος ἤ ἐχθρότητα πρός τόν απλό Τοῦρκο πολίτη. Ἔχουμε ὅμως σοβαρές ἐνστάσεις καί ἀνησυχίες ὅταν διαβάζουμε τίς σαφεῖς καί δημοσιευμένες δηλώσεις τῶν ὀπαδῶν τοῦ Νέου Ὀθωμανισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ τήν ἐπίσημη πολιτική τῆς Ἄγκυρας σήμερα. Ὅπως παρατηρεῖ εὔστοχα ὁ Τουρκολόγος Καθηγητής Νεοκλῆς Σαρρῆς οἱ Τοῦρκοι προαναγγέλλουν δημοσίως τά σχέδια καί τίς ἀπειλές τους. Διαβάζουμε, λοιπόν, τά σχέδια τοῦ Ὀθωμανισμοῦ στό βιβλίο τοῦ Τούρκου Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Ἀχμέτ Νταβούτογλου, τό ὁποῖο μεταφράσθηκε καί στά ἑλληνικά. Λέγεται «Τό Στρατηγικό Βάθος-Ἡ Διεθνής θέση τῆς Τουρκίας» καί ἐξεδόθη στήν Ἀθήνα τό 2010 ἀπό τίς ἐκδόσεις ΠΟΙΟΤΗΤΑ. Ἡ ἀρχική ἔκδοση ἔγινε στά τουρκικά τό 2001. ὁ Νταβούτογλου, Πανεπιστημιακός καί Διεθνολόγος πέραν τῆς σημερινῆς του ἰδιότητας, πιστεύει ὅτι ἡ Τουρκία πρέπει νά ἔχει ἔντονη καί πολύμορφη παρουσία στά Βαλκάνια, στόν Καύκασο καί στή Μέση Ἀνατολή, νά ἐνταχθεῖ στήν Εὐρώπη παραμένοντας μία ἡγετική δύναμη στόν Ἰσλαμικό κόσμο, νά διατηρήσει τόν στρατό της στήν Κύπρο ἔστω κι ἄν δέν μείνει οὔτε ἕνας τουρκοκύπριος, νά διδάξει πόσο καλή ἦταν ἡ Ὀθωμανική περίοδος γιά τούς ὑποδούλους λαούς καί νά ἀξιοποιήσει τίς μουσουμανικές κοινότητες καί μειονότητες τῆς περιοχῆς ὥστε νά παρεμβαίνει δυναμικά. Εἶναι χαρακτηριστικό τό ἀπόσπασμα τοῦ Νταβούτογλου, μέ τό ὁποῖο ὁμολογεῖ ὅτι αὐτά πού ἔκαναν στήν Κύπρο θέλουν νά τά ἐπαναλάβουν καί στήν ἑλληνική Θράκη. Γράφει στή σελίδα 200 τά ἑξῆς: «Οἱ δύο σημαντικοί βραχυπρόθεσμοι καί μεσοπρόθεσμοι στόχοι τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς τῆς Τουρκίας στά Βαλκάνια εἶναι ἡ ἰσχυροποίηση τῆς Βοσνίας καί τῆς Ἀλβανίας μέσα σ’ἕνα πλαίσιο σταθερότητας καί ἡ δημιουργία ἑνός διεθνοῦς νομικοῦ πλαισίου πού θά θέσει ὑπό τήν προστασία του τίς ἐθνικές μειονότητες τῆς περιοχῆς. Στό νομικό αὐτό πλαίσιο ἡ Τουρκία πρέπει νά ἐπιδιώκει συνεχῶς τήν ἐξασφάλιση ἐγγυήσεων πού θά τῆς παρέχουν τό δικαίωμα παρέμβασης στά ζητήματα πού ἀφοροῦν τίς μουσουλμανικές μειονότητες τῶν Βαλκανίων. Ἡ νομιμότητα τῆς ἐπέμβασης τῆς Κύπρου (σ.σ. ἐννοεῖ τόν Ἀττίλα τοῦ 1974), πού ἀποτελεῖ ἕνα ἐντυπωσιακό παράδειγμα στή σύγχρονη ἐποχή, κατέστη δυνατή ἐντός ἑνός τέτοιου εἴδους νομικοῦ πλαισίου»!
Αὐτή εἶναι ἡ σκληρή πραγματικότητα καί ἄν θέλουμε νά μήν ἐπαναληφθοῦν τά Σεπτεμβριανά τοῦ 1955 καί ὁ Ἀττίλας τοῦ 1974 ὀφείλουμε νά σταματήσουμε τίς μονομερεῖς ὑποχωρήσεις μας (π.χ. ἀφελληνισμένα σχολικά βιβλία) καί τίς γλυκανάλατες «ἑλληνοτουρκικές προσεγγίσεις» πού ἐνθαρρύνουν τόν Νέο Ὀθωμανισμό.