Tα Ελληνορθόδοξα φώτα θα νικήσουν το σκοτάδι

Κωνσταντῖνος Χολέβας
Πολιτικός Επιστήμων
Ἡ πιό σκοτεινή ὥρα τῆς νύκτας εἶναι λίγο πρίν ἀπό τήν ἀνατολή τοῦ ἡλίου. Ἔτσι καί τώρα. Ἐνῶ ἀκούω φωνές ἀπαισιοδοξίας γιά τήν οἰκονομική, κοινωνική καί πνευματική κρίση τοῦ τόπου μας, ἀρχίζω νά βλέπω τό φῶς πού γλυκοχαράζει. Ὄχι, δέν θά σᾶς μιλήσω γιά ἀριθμούς, ποσά καί δόσεις δανείων ἀπό τούς ἑταίρους μας. Ἄλλοι εἶναι εἰδικότεροι ἐμοῦ. Θέλω νά μοιρασθῶ μαζί σας τήν ἐλπίδα πού τρέφει κάθε Χριστιανός. Τήν ἐλπίδα πού ἔρχεται μετά ἀπό προσευχή, ἀπό μελέτη τῆς Ἱστορίας μας, ἀλλά καί ἀπό ἀνάγνωση τῶν ἐλπιδοφόρων μηνυμάτων πού φέρνει τό ξημέρωμα.
Ἔχω πλήρη ἐπίγνωση τῶν δυσχερειῶν τῆς κοινωνίας μας, τοῦ λαοῦ μας, τῶν συνανθρώπων μας. Ἀλλά πιστεύω αὐτό πού άκούω καί ἀπό σοφούς Γέροντες καί πνευματικούς. Ὅτι ἡ κρίση θά μᾶς φέρει πλησιέστερα πρός τίς πραγματικές ἀξίες.
Θά μᾶς βοηθήσει νά καταλάβουμε ὅτι εἴχαμε διαλέξει τόν λανθασμένο δρόμο τοῦ ὑλισμοῦ, εὐδαιμονισμοῦ καί καταναλωτισμοῦ. Ὅτι τώρα μπορουμε νά κάνουμε μία καλύτερη προσωπική καί ἐθνική ἐνδοσκόπηση. Νά ἀνακαλύψουμε τό χρυσάφι πού κρύβει ἡ γῆ μας, ἡ παράδοσή μας, ἡ Ἐκκλησία μας, ἡ Γραμματεία μας. Νά ξαναβροῦμε τόν ἑαυτό μας πού εἴχαμε χάσει. Νά παύσουμε νά παρασυρόμαστε ἀπό ὀθνεῖες ἰδεολογίες, οἱ ὁποῖες ἀλλοτε μᾶς ἀνάγκαζαν νά λησμονοῦμε τήν ἐθνική μας ταυτότητα καί ἀλλοτε νά ἀδιαφοροῦμε γιά τήν κοινωνική δικαιοσύνη. Ξενόφερτα ἤθη καί βιβλία ἤθελαν νά μᾶς πείσουν ὅτι τό ἐθνικό καί τό κοινωνικό εἶναι ἀσυμβίβαστα. Ὅτι ὁ πατριωτισμός καί ὁ σεβασμός στή διαχρονική πορεία τοῦ Ἑλληνισμοῦ συγκρούονται μέ τήν ἀγάπη πρός τόν πλησίον.
Κι ὅμως στήν ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας αὐτές οἱ δύο ἀξίες ἐναρμονίζονται καί συνυπάρχουν. Ὁ Ἅγιος Αὐτοκράτωρ τῆς Νικαίας Ἰωάννης Βατάτζης ( 13ος αἰών) ὀνομάσθηκε Ἐλεήμων , διότι βοήθησε κάθε φτωχό καί πονεμένο ὑπήκοό του, ἀλλά ταυτοχρόνως ἀγωνίσθηκε μέ τή γραφίδα καί μέ τό ξίφος ὑπέρ τῆς ἐθνικῆς ἐλευθερίας καί ὑπέρ τῆς ἑλληνικῆς ταυτότητος τῶν Βυζαντινῶν. Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός συνδύαζε τόν προφητικό λόγο γιά τό ποθούμενο καί τήν ἀπελευθέρωση τῆς πατρίδος μέ τό κήρυγμα κατά τῶν κοινωνικῶν ἀδικιῶν καί κατά τοῦ ρατσισμοῦ.
Καί νά πού ἔρχονται τά αἰσιόδοξα μηνύματα. Σταχυολογῶ ὁρισμένα ἐνδεικτικά:
Στή συζήτηση γιά τό περιεχόμενο καί τή χρησιμότητα τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν ἔρχεται νά ταράξει τά ὕδατα ἡ καταλυτική παρέμβαση τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Σύσσωμη ἡ Ἀθωνική Πολιτεία διακηρύττει τήν πεποίθηση ὅτι τό μάθημα πρέπει να παραμείνει ριζωμένο στήν Χριστιανική Ὀρθοδοξία. Καί στό νομικό πεδίο ἔρχεται νά ἐνισχύσει τήν ἑλληνορθόδοξη παιδεία ἡ ἀπόφαση τῶν σοφῶν δικαστῶν τοῦ Διοικητικοῦ Ἐφετείου Χανίων, οἱ ὁποῖοι ἀκυρώνουν κάθε ἄστοχη ἐνέργεια διαφόρων «Ἀνεξαρτήτων Ἀρχῶν» καί ὁρίζουν ὅτι μόνο οἱ ἀλλόθρησκοι καί ἑτερόδοξοι δικαιοῦνται νἀ ἀπαλλάσσονται ἀπό τό μάθημα.
Στόν τομέα τῆς Ἱστορίας ἔχουμε μία εὐχάριστη ἔκπληξη. Ἀπό ἐκδοτικό οἶκο πού δέν συνδέεται μέ τήν Ἐκκλησία ἤ κάποιο Χριστιανικό σωματεῖο ἐξεδόθη μόλις πρό δύο μηνῶν μία πλήρης καί τεκμηριωμένη μελέτη πού ἀποδεικνύει ὅτι βεβαίως ὑπῆρξε Κρυφό Σχολειό λόγῳ σκληρῶν διωγμῶν τῆς ἑλληνικῆς Παιδείας ἐπί Τουρκοκρατίας. Ὁ Γιῶργος Κεκαυμένος μέ τό βιβλίο του «Τό Κρυφό Σχολειό - Τό Χρονικό μιᾶς Ἱστορίας», ἀπό τίς Ἐναλλακτικές Ἐκδόσεις, δίνει ὁριστική ἀπάντηση σέ ἐκείνους , οἱ ὁποῖοι κατηγοροῦσαν τήν Ἐκκλησία ὡς κατασκευάστρια μύθων καί ἐξωράϊζαν τήν Ὀθωμανική καταπίεση.
Ἡ γλῶσσα μας ἀδικεῖται ἀπό τούς Ἕλληνες καί κυρίως ἀπό ὁρισμένα σχολικά βιβλία καί ἀπό τά Μ.Μ.Ε. Ὅμως ἄλλοι λαοί φαίνεται ὅτι κατανοοῦν καλύτερα τόν θησαυρό πού ἐμεῖς δέν ἀξιοποιοῦμε. Στή Βρετανία ἀνεκοινώθη ὅτι ἀπό τόν Σεπτέμβριο τά παιδιά τοῦ Δημοτικοῦ θά μποροῦν νά διδάσκονται τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά ὡς μάθημα ἐπιλογῆς. Ἐνῶ ἀπό τήν Αὐστραλία ἔρχεται ἡ εἴδηση ὅτι ἐκεῖ διδάσκουν τά Ἀρχαῖα Ἑλληνικά καί τό πολυτονικό σέ μικρά παιδιά ὡς τήν καλύτερη θεραπεία γιά τίς δυσλεξίες.
Ἀπό τίς ΗΠΑ ἔρχεται ἡ ὁμολογία ὅτι ἡ περιβόητη παγκοσμιοποίηση δέν εἶναι νομοτέλεια οὔτε λύνει ὅλα τά προβλήματα. Σέ ἐπίσημη κυβερνητική ἔκθεση, ἡ ὁποία συνετάγη ἀπό δεκάδες ἐπιστήμονες καί πολιτικούς-οἰκονομικούς ἀναλυτές μέ τόν τίτλο «Παγκόσμιες Τάσεις μέ προοπτική τό 2030», ἡ Ὑπερδύναμη ἀμφισβητεῖ τή δική της παγκοσμιοποίηση τῶν κεφαλαίων, τῶν Χρηματιστηρίων, τῶν ἠθῶν καί τῶν ἐθίμων. Ὡς Ἕλληνες Ὀρθόδοξοι ἀποδεχόμαστε τήν Οἰκουμενική διάσταση τῆς Χριστιανικῆς διδασκαλίας καί τοῦ Ἕλληνος λόγου. Ὅμως ἀμφισβητοῦμε τήν ὑλιστική παγκοσμιοποίηση, ἡ ὁποία γκρεμίζει τά σύνορα γιά νά μεταδώσει πιό γρήγορα τήν κρίση μιᾶς χώρας σέ πολλές ἄλλες καί γιά νά πολτοποιήσει τήν ἐθνική ταυτότητα καί ἰδιοπροσωπία τῶν λαῶν.
Ἐπί Ρωμαιοκρατίας οἱ Ἕλληνες ἐπιβιώσαμε διότι ἀντισταθήκαμε μέ τόν δικό μας ἰδιαίτερο τρόπο. Ἀφοῦ πολεμήσαμε στό πεδίο τῆς μάχης και ὑπετάγημεν ἀπό τή δύναμη τῶν ὅπλων κατορθώσαμε νά κατακτήσουμε τόν Λατῖνο κατακτητή μέ τή γλῶσσα μας, τόν πολιτισμό μας καί τά ἤθη καί ἔθιμά μας. Ἔτσι θά ἀντιδράσουμε καί στή σύγχρονη κρίση. Ἡ ἑλληνορθόδοξη ἀπάντηση θά εἶναι ξεχωριστή καί μοναδική. Θά ἀντισταθοῦμε στίς συνέπειες τῆς κρίσης ὄχι μόνο μέ οἰκονομικά μέτρα, ἀλλά μέ τήν πίστη μας στόν Θεό, μέ τήν αἰσιοδοξία πού διδάσκει ἡ Ἱστορία μας, μέ τήν ἐπιχειρηματικότητα πού ἁρμάτωνε ἔμπορικά καράβια ἐπί Τουρκοκρατίας καί τά μετέτρεπε ὅταν χρειαζόταν σέ πολεμικά, μέ τήν ἀλληλεγγύη πού μᾶς διδάσκουν τῶν Ἑλλήνων οἱ κοινότητες, μέ τήν ἀγάπη μας γιά τά γράμματα καί τήν παιδεία, μέ τό φιλότιμο τῶν Ἐθνικῶν Εὐεργετῶν πού προετοίμασαν τό 1821 καί τό 1912-13.
Τό βλέπω τό φῶς πού γλυκοχαράζει. Τώρα πού φτάσαμε σέ πέσιμο πρωτάκουστο θυμόμαστε τόν Κωστῆ Παλαμᾶ, ὁ ὁποῖος προφητεύει στήν Ἑλλάδα μας – καί στήν Κύπρο καί στήν Ὁμογένεια- ὅτι θά ξαναδεῖ νά «φυτρώνουν, ὦ χαρά, τά φτερά, τά φτερά τά πρωτεινά σου, τά μεγάλα». Θέλει δουλειά καί προπάντων Πίστη καί αὐτοπεποίθηση. Ἀλλά θά βγοῦμε ἀπό τό σκοτάδι τῆς κρίσης. Γιατί τό πιστεύουμε. Καί διότι τά ὅπλα μας εἶναι πρωτίστως πνευματικά, πολιτιστικά, ἠθικά. Μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἄς ἀναβαπτίσουμε τή νεολαία μας στήν Ἑλληνορθόδοξη Παιδεία καί τό φῶς δέν θά ἀργήσει!