Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος

Αποσπάσματα συνέντευξης στον Ν. Ξυδάκη

(ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 31/12/2010)

Η κρίση

Τι είδους δοκιμασία μάς βρίσκει τώρα Είναι κρίση πνευματική, κρίση αξιών. Και όχι αορίστως κάποιων αξιών. Αδυνάτισε n πίστη, αδυνάτισε η ελπίδα, αδυνάτισε η αγάπη. Μια πυκνή περίληψη της σημερινής κοινωνίας είναι ο στίχος του Ελιοτ: Πού είσαι σοφία που σε χάσαμε στη γνώση και πού είσαι γνώση που σε χάσαμε στην πληροφόρηση... Στα βιβλικά κείμενα υπάρχουν ρήσεις, όπως "αρχή σοφίας, φόβος Κυρίου". Αυτό σχετίζεται με την ταπείνωση, με την αίσθηση ορίων, αυτό είναι σοφία. Αυτό λείπει τούτη τη στιγμή. Ας θυμηθούμε τον Ντοστογιέφσκι: "Αφού δεν υπάρχει Θεός, όλα επιτρέπονται". Έχει θεοποιηθεί το άτομο, το κάθε μικρό άτομο και η μικρή του αλήθεια. Και n μικρή του εξουσία, την οποία μόλις την αποκτήσει, σπεύδει να την ασκήσει πάνω στους άλλους. Σκέφτομαι την προβολή μιας άλλου τύπου εξουσίας, όπως γίνεται μέσα από το πρόσωπο του Χριστού: όχι n εξουσία που καταδυναστεύει, αλλά μια εξουσία που διακονεί, όχι n εξουσία που περιφρονεί και μνησικακεί, αλλά η εξουσία που συγχωρεί και κατανοεί. Είναι ένας άλλος τύπος εξουσίας. Το παιδίον Ιησούς, με το πρωταντίκρισμα, φέρνει αυτή την άλλη αντίληψη: την εξουσία της αγάπης, όχι την αγάπη για την εξουσία .

Εκκλησία είμαστε εμείς
Πώς μπορεί να δώσει η Εκκλησία το μήνυμα της στις κοινωνίες εν κρίσει; «Ποια Εκκλησία; Επικρατεί μια πλάνη. Είναι Εκκλησία οι τελετουργοί, οι κληρικοί; Δεν είναι όλα τα μέλη του Σώματος του Χριστού; Ολοι οι βαπτισθέντες; Σε αυτό επιμένω και στην Αλβανία: Δεν είμαστε εμείς οι κληρικοί η Εκκλησία κάθε βαπτισμένος είναι Εκκλησία».

Υπάρχει ελπίδα;

Όλοι έχουμε τη δυνατότητα και το χρέος της ελπίδας, όλα τα μέλη της Εκκλησίας. Δεν έχουμε περιθώριο να μην ελπίζουμε. Αντιμετωπίζουμε τη δύσκολη πραγματικότητα με τη βεβαιότητα της παρουσίας του Θεού, με τον Ήλιο της Δικαιοσύνης με αυτό το φως, με αυτή τη δύναμη μεταμορφώνουμε την πραγματικότητα. Έχουμε δυνάμεις να ξεπεράσου με τους εαυτούς μας, όχι μόνο δημόσια, αλλά και εν κρυπτώ, να βοηθούμε τον διπλανό μας. Η Ευρώπη είναι πολύ περισσότερο εκκοσμικευμένη από την Αμερική. Στην Ευρώπη ειρωνεύονται τον θρησκευόμενο άνθρωπο, στην Αμερική όχι. Στο Ωνάσειο δεν έκαναν αγιασμό στα εγκαίνια o Ομπά μα διαβάζει χωρία από τη Βίβλο στις πολιτικές του ομιλίες. Ο Νικόλαος Μπερντιάεφ έλεγε ότι ο χριστιανισμός δεν έδωσε την πρέπουσα σημασία στην κοινωνική δικαιοσύνη και έγινε ένας αστικοποιημένος χριστιανισμός εκεί απέτυχε. Παραμένει όμως η δυνατότητα του χριστιανισμού να δημιουργεί ανθρώπους ελεύθερους, ελεύθερους από την εγωπάθειά τους, από τη λαχτάρα για ηδονή, για εξουσία, με αίσθηση χρέους έναντι του κάθε ανθρωπίνου προσώπου. Ο θρησκευτικός φανατισμός δεν εκφράζεται μόνο με καλάσνικοφ, εκφράζεται και με τις τηλεοπτικές κάμερες, και με την επιτίμηση διότι συνομιλούμε με έναν αλλόθρησκο άνθρωπο, και με τον σνομπισμό του αθεϊσμού της μόδας. Η κρίση σχετίζεται με τη στρεβλή οικονομική δραστηριότητα, η οποία ξεκινά από την εγωιστικότητα, από τον άκρατο ατομισμό, από την υλιστική αντίληψη ότι o πλούτος της ζωής είναι να έχεις πολλά χρήματα, πολλές ανέσεις και πολλές εξουσίες. Αυτό είναι το αντίθετο από το ιδανικό του χριστιανισμού».

Ευρώπη και Ισλάμ

«Το ισλάμ δεν είναι εύκολη υπόθεση, έχει μια πολύ μεγάλη δυναμική. Και n απάντηση στο φανατικό Ισλάμ δεν είναι οι πόλεμοι, στο Αφγανιστάν λ.χ. Η απάντηση είναι το ξαναζωντάνευα της χριστιανικής πίστεως στην Ευρώπη, αλλιώς μετά κάποιο χρόνο δεν θα καταλαβαίνουμε από πού μας ήρθε. Ένα δυναμικό Ισλάμ θα είναι πολύ πιο πειστικό, διότι περιέχει μέσα του όλα τα στοιχεία που εμείς έχουμε αρνηθεί: καταρχάς, την πίστη στον Θεό. Η θρησκεία είναι πυρηνική ενέργεια, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ειρηνικούς σκοπούς, μπορεί και για πόλεμο. Το Ισλάμ μπορεί να ξυπνήσει τις ναρκωμένες θρησκευτικές συνειδήσεις στην Ευρώπη, διότι προσφέρει πίστη και κοινότητα, ό, τι λησμόνησε η εκκοσμικευμένη Ευρώπη».